The level of adherence to language rules and etiquettes on online news media
DOI:
https://doi.org/10.62338/pcb5dn39Keywords:
news editing, language mastery, grammar and syntax, linguistic, Dhivehi language, news agenciesAbstract
This research sought to find out the extent to which grammatical and linguistic conventions have been violated in the use of Dhivehi language in online newspapers in the Maldives and to identify the main types of grammatical errors found therein. The
aim was to thereby support efforts to preserve grammatical and linguistic conventions of Dhivehi language. The findings indicate that sentences with grammatical errors outweigh those without such errors. In this regard, 76 per cent of the sentences analyzed contains grammatical errors. From the 200 news headlines analyzed, 113 grammatical errors were identified. Similar was the case with 81 per cent of the lead sentences. The findings also highlight areas of language and the news genres that institutions and news agencies should pay more attention to in order to reduce incidence of grammatical issues in (online) newspapers.
އޮންލައިން ޚަބަރުތަކުގައި ބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދާ ޚިލާފުވެފައި ހުންނަ މިންވަރާއި ބައިތައް
ޚުލާޞާ: މި ދިރާސާއަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އޮންލައިން ނޫސްތަކުގެ ޚަބަރުތަކުގައި ބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދާ ޚިލާފުވެފައި ހުންނަ މިންވަރާއި ބައިތައް ދެނެގަތުމުގެ މަޤުޞަދުގައި ކުރިއަށް ގެންދެވުނު ދިރާސާއެކެވެ. ދިރާސާގެ ބޭނުމަކީ އޮންލައިން ޚަބަރުތަކުގައި ބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދާ ޚިލާފުވެފައި ހުންނަ މިންވަރާއި ގޮތްތައް ދެނެގަނެ، ދިވެހިބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދުތައް ދެމެހެއްޓުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތަށް އެހީތެރިވުމެވެ. މި ދިރާސާ މުހިންމުވަނީ ދިވެހިބަހުގެ އޮންލައިން ޚަބަރުތަކުގެ މައްޗަށް މިފަދަ އެހެން ދިރާސާއެއް މިހައިތަނަށް ޝާއިޢުކުރެވިފައި ނުވާތީއެވެ. ކޮންޓެންޓް އެނަލިސިސް މެތަޑު ބޭނުންކޮށްގެން ކުރިއަށް ގެންދެވުނު މި ދިރާސާގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބަލައިލެވުނީ ނޫސްތަކުގެ ޚަބަރުތަކުގެ ސުރުޚީތަކާއި، ލީޑްތަކާއި މައިގަނޑުގައި ދިވެހިބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދާ ޚިލާފުވެފައި ވަނީ ކިހައި މިންވަރަކަށް ކޮން ބައިތަކަކަށްތޯއެވެ. މި ދިރާސާއިން ހޯދުނީ އޮންލައިން ޚަބަރުތަކުގައި ބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދުގެ ކުށްތައް ނުހުންނަ ޖުމުލަތަކަށް ވުރެ، ބަހުގެ ހަމައާއި ގަވާއިދާ ޚިލާފު ޖުމުލަތައް ގިނަކަމެވެ. މި ގޮތުން ޚަބަރުތަކުގައި ހުރި ޖުމުލަތަކުގެ 76 އިންސައްތަ ޖުމުލައަކީ ކުށްތަކުން ސަލާމަތްވެފައިނުވާ ޖުމުލަތަކެއްކަން މި ދިރާސާއިން ހޯދުނެވެ. އަދި އޮންލައިން ޚަބަރުތަކުގެ 200 ސުރުޚީން ބަހުގެ ގަވާއިދާއި ހަމަތަކާ ޚިލާފު 113 ކުށް ފާހަގަކުރެވުނު އިރު، ލީޑް ޖުމުލަތަކުގެ 81 އިންސައްތަ ލީޑް ޖުމުލައިން ވެސް މި ކަން ފާހަގަކުރެވުނެވެ. އެހެންކަމުން ނޫސްތަކުން ފެންނަ ބަހުގެ ގަވާއިދާއި ހަމަތަކާ ޚިލާފު ކުށްތައް މަދުކުރުމަށް ޓަކައި އެންމެ ބޮޑަށް ސަމާލުކަން ދޭންވީ ބަހުގެ ކޮން ބަޔަކަށްކަމާއި އެންމެ ބޮޑަށް ސަމާލުކަންދޭންވީ ކޮން ދާއިރާއެއްގެ ޚަބަރުތަކަކަށްކަން ވެސް މި ދިރާސާއިން މި ވަނީ ހޯދިފައެވެ. މި ދިރާސާއަކީ ނޫސްތަކާއި ބަހުގެ އިދާރާތަކުން އިތުރަށް ސަމާލުކަންދޭންޖެހޭ މުހިންމު ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަކުރެވުނު ދިރާސާއެކެވެ.
References
ޙުސައިން ޢާމިރު. (2014). ތިކިޖެހިތާނައިގެ މުސީބާތް. ނެގީ
https://liyuntherin.org/archives/1251
ހޫޓްސްއީޓް. (2019). ޑިޖިޓަލް 2019 މޯލްޑިވްސް. ( ޕަވަރޕޮއިންޓް ސްލައިޑްސް) ނެގީ
ހެނަރ ބްލޮޗް. (2016). އަ ގުޑް ލީޑް އިޒް އެވްރިތިންގ – ހިއާރސް ހައު ޓު ރައިޓް ވަން. އެންއާރްޕީ ޓްރެއިނިންގ. ނެގީ
https://training.npr.org/2016/10/12/leads-are-hard-heres-how-to-write-a-good-one/ އިން
ނެޑިން ވޭޓަން އާއި ޖެކްލިން ބުރެކެލް. (2002). ބިލީވް އިޓް އޯރް ނޮޓް: ފެކްޓަރސް އިންފްލުއަންސިންގ ކްރެޑިބިލިޓީ އޮން ދަ ވެބް. ޖަރނަލް އޮފް ދަ އެމެރިކަން ސޮސައިޓީ ފޮރ އިންފޮމޭޝަން ސައިންސް އެންޑް ޓެކްނޮލޮޖީ، 53(2)، 134- 144
ބްރޫކްސް ބްރެއިން އާއި ޕިންސަން ޖޭމްސް. (2013). ދަ އާރޓް އޮފް އެޑިޓިންގ އިން ދަ އޭޖް އޮފް ކޮންވަރޖެންސް. ނިއުޔޯކް: ރޫޓްލެޖް.
ކަރލްސަން މައިކަލް. (2012). ޗާރޓިންގ ދަ ލިކުއިޑިޓީ އޮފް އޮންލައިން ނިއުސް: މޫވިންގ ޓުވަރޑްސް އެ މެތަޑް ފޮރ ކޮންޓެންޓް އެނަލިސިސް އޮފް އޮންލައިން ނިއުސް. އިންޓަނޭޝަނަލް ކޮމިއުނިކޭޝަން ގެޒެޓް، 74، 385-402. doi:10.1177/1748048512439823
ކޭން ބަލަކް. (1999). ސިކްސް ރޫލް ފޮރ ރައިޓިންގ ސްޓްރެއިޓް ނިއުސް ލީޑް. މިޑްލް ޓެނެސީ ސްޓޭޓް ޔުނިވަރސިޓީ
ކޭން ބްލޭކް. (2019). ސިކްސް ރޫލް ފޮރް ރައިޓިންގ އަ ސްޓްރައިޓް ނިއުސް ލީޑް. ނެގީ
http://drkblake.com/six-rules-for-writing-a-straight-news-lead/ އިން
ކްރިސް އަރބަން. (2015، މެއި 8). ވައި ކްރެޑިބިލިޓީ ހޭޒް ޑްރޮޕިންގ. ނެގީ
http://files.asne.org/kiosk/editor/99.jan/urban1.htm އިން
ކްއިކަން ޖެފްރީ، ޝްޓް އޭން، މާޓިޖިން ސްޕިޓަރސް އަދި މާރކްސް މާޓެން. (2017). އިފެކްޓިވް ހެޑްލައިންސް އޮފް ނިއުސްޕޭޕާރ އާރޓިކަލްސް އިން އަ ޑިޖިޓަލް އެންވަޔަރަންމަންޓް. ޑިޖިޓަލް ޖަރނަލިޒަމް، 5(10)، 1300- 1314. Doi: 10.1080/21670811.2017.1279978
އަޙުމަދު ޢަބުދުﷲ ސަޢީދު. (2018). އަބުރުގެ ގާނޫނު: ދިވެހި ނޫސްވެރިކަމުގައި ޖެހި އަނދަގޮނޑި. އަލިމަސް. މާލެ: މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް
އަޙުމަދު ޒަކީ ނާފިޒު. (2018). ރާއްޖޭގެ ނޫސްވެރިކަމުގެ ތަމްރީން: ސެޓްފިކެޓުން ޑިގްރީއަށް ކުރި ދަތުރު އަދި ތަމްރީނަށް ހުރި ގޮންޖެހުން. އަލިމަސް. މާލެ: މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް
ޢަބްދުﷲ ނަޢީމް އިބްރާހީމް. (2013). ޚަބަރަކީ ކޮބާ؟. ނެގީ: https://liyuntherin.org/archives/2874 ން
ޢަބްދުﷲ ޙަމީދު. (2002). ބަހުގެ މުހިންމުކަން. ފަތްތޫރަ، 283، ޞ3-4
ޢަބްދުލް ޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު. (2012). ދިވެހިބަސް ތާނައިން ލިޔާއިރު ލަފުޒު ވަކިކޮށް ލިޔުމުގެ އުޞޫލު. ލިޔުންތެރީން ޑޮޓް އޯއާރްޖީ. ނެގީ https://liyuntherin.org/archives/3616 އިން
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު. (2019). އައިބައިފިލީގެ ޙައްޤު އަދާކުރުމަކީ ދިވެހި ބަހަށް ކުރެވޭ ވަރަށް ބޮޑު ޚިދުމަތެކެވެ. ނެގީ https://liyuntherin.org/archives/16495 ން
ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު. (2019). އެންމެ ފިއްޔެއްގެ ސަބަބުން މުޅި މާނަ ބަދަލުވެއެވެ. ނެގީ https://liyuntherin.org/archives/17118 ން
އާދަމް ޢަބްދުއްރަޙުމާން. (2018). ލިޔުންތެރިކަމަކީ އަމާނާތެކެވެ. އަލިމަސް. މާލެ: މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް
އާސިޔަތު މުޙައްމަދު ސަޢީދު. (2018). އޮންލައިން ނޫސްވެރިކަމުގައި ރާއްޖެ. އަލިމަސް. މާލެ: މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް
އިންޓަނެޓް ވޯލްޑް ސްޓެޓްސް. (2019). އިންޓަނެޓް ޔޫސޭޖް އިން އޭސިއާ. ނެގީ
https://www.internetworldstats.com/stats3.htm އިން
އެލީސާ އެޕަލްމެން. (2015). ނޯ ޕޮއިންޓްސް ފޮރ ސްޓައިލް؟ އެނަލިސިސް އޮފް ދަ ސައިކޮލޮޖިކަލް އެފެކްޓްސް އޮފް ޖަރނަލިސްޓިކް ރައިޓިންގ ކޮންވެންޝަންސް. (ޑޮކްޓަރ އޮފް ފިލޯސަފީ ޑިސަޓޭޝަނެއް) ނެގީ https://etda.libraries.psu.edu/files/final_submissions/10612 އިން
އެލީސާ އެޕަލްމެން އަދި މައިކަލް ޝްމިއަބެޗް. (2014). ގްރެމަރ ސާވޭ ނިއުސް ކޮންސިއުމާސް މޯ ބޮދަރޑް ބައި މިސްޓޭކްސް. ޝާއިޢުނުކުރާ ލިޔުމެއް. ކޮލެޖް އޮފް ކޮމިއުނިކޭޝަންސް، ޕެންސުލްވޭނިއާ ސްޓޭޓް ޔުނިވަރސިޓީ، ޔުނިވަރސިޓީ ޕާކް، ޕެންސިލްވޭނިއާ
އެލީސާ އެޕަލްމެން އަދި ޕޯލް ބޯލްސް. (2011). އާރޓިކަލް ރިކޯލް، ކްރެޑިބިލިޓީ ލޯވަރ ވިތު ގްރެމަރ އެރާސް. ނިއުސްޕޭޕަރ ރިސަރޗް ޖަރނަލް، 32(2)، 50-62.
އޮލްރިޗް އެކަރ، ސްޓެފަން ލޮވެންޑޮސްކީ، އީޕިން ޗާންގ އަދި ރޭހަ ޕެލައި. (2014). ދަ އިފެކްޓް އޮފް ސަޓްލް މިސްއިންފޮމޭޝަން އިން ނިއުސް ހެޑްލައިންސް. ޖަރނަލް އޮފް އެކްސްޕެރިމެންޓަލް ސައިކޮލޮޖީ: އެޕްލައިޑް، 20(4)، 323.
އޮލީ އޯލްޓޮނަން، އޭކް ހޭލްސްޓްރޯމް، މާއީ ޕެލްޓަލާ، ޔަނާ ސިވެލާ، ހެނާ ޓެމިނަން އަދި ހައިޑީ ލެޓޮލާ. (2008). ބްރެއިން ރެސްޕޯންސެސް ރިވީލްޑް ހާރޑްވަޔާރޑް ޑިޓެކްޝަން އޮފް ނޭޓިވް-ލޭންގުއޭޖް ރޫލް ވަޔަލޭޝަންސް. ނިއުރޯސައިންސް ލެޓާސް، 444(1)، 56-59.
ވައިޓް މާލިންގ ޑޯމަސް، މާރޝް އެމީލީ. (2006). ކޮންޓެންޓް އެނަލިސިސް: އަ ފްލެކްސިބަލް މެތަޑޮލޮޖީ. ލައިބްރަރީ ޓްރެންޑްސް، 55(1)، 22-45.
ވާން ޑިޖްކް. (1988). ނިއުސް އޭޒް ޑިސްކޯސް. ހިލްސްޑޭލް: ލޯރެންސް އޭލްބަމް އެސޯސިއޭޓް.
މައުމޫނު ޢަބުދުލް ޤައްޔޫމް. (2018). ފަޚުރުވެރިވުން ޙައްޤު މުނާސަބަތެއް. އަލިމަސް. މާލެ: މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް
މާވިން ބްލޮކް. (2011). ރައިޓިންގ ބްރޯޑްކާސްޓް ނިއުސް. (ތިންވަނަ އިސްދާރު). ވޮޝިންގޓަން. ކޯޕްރެސް
މާޓިން ކޮންބޯއި. (2007). ދަ ލޭންގުއޭޖް އޮފް ދަ ނިއުސް. ނިއުޔޯކް: ރޫޓްލެޖް
މިއެރިއަމް މިކެލް. (2010). ޕްރައުޑްލީ ކޮންޓެންޓް ފްރީ. ޕަބްލިޒިސްޓިކް، 55(3)، 223-229.
މިޝޭލް ޗެއިންލީ. (1936). ޕްރިލިމިނަރީ ނޯޓްސް އޮން ސްޓަޑީ އޮފް ނިއުސް ޕޭޕަރ އެކިއުރަސީ. ޖަރނަލިޒަމް ކްއަރޓަލީ، 13(2)، 394-401
މުޙައްމަދު ނަޝީދު. (2008). ނޫސްވެރިކަމުގެ އަތްމަތީ ފޮތް. މިނިސްޓްރީ އޮފް ލީގަލް ރިފޯމް އިންފޮމޭޝަން އެންޑް އާޓްސް
މޫސާ ލަޠީފް (2018) ލިޔުންތެރީން އުފެދުމާއި އުފެއްދުން: ކުރިމަގު އޮތީ ކިހިނެއް؟ އަލިމަސް. މާލެ: މޯލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލް
މޫސާ ލަޠީފް. (2019). މަރުވުން، ނިޔާވުން، އަވަހާރަވުން: ބޭނުންކުރާނީ ކޮން ބަހެއް؟ މިހާރު. ނެގީ
https://mihaaru.com/opinion/50218 އިން
ދިވެހިބަހުގެ އެކެޑަމީ. (2013). ލަފުޒު ވަކިކޮށް ލިޔުމުގެ ގަވާއިދު. މާލެ: ދިވެހި ބަހުގެ އެކެޑަމީ
ލޫސީ ކެލާވޭ. (2014، ނޮވެންބަރު 3). ވައި ޓައިޕޯސް އެންޑް އެންޑް ސްޕެލިންގ މިސްޓޭކްސް ޑޯންޓް ރިއަލީ މެޓަރ. ބީބީސީ ނިއުސް. ނެގީ
https://www.bbc.com/news/business-29529578 އިން
ސޮސައިޓީ ފޮރ ޕްރޮފެޝަނަލް ޖަރނަލިސްޓްސް. (2014، ސެޕްޓެންބަރ 6). އެސް.ޕީ.ޖޭ ކޯޑް އޮފް އެތިކްސް. ނެގީ
spj.org/ethicscode.asp http://www އިން
ސްކޮޓް އާރް މާޔާ. (2005). އެކިއުރެސީ މެޓާސް: އަ ކްރޮސް- މާކެޓް އެސެސްމެންޓް އޮފް ނިއުސްޕޭޕާރ އެރަރ އެންޑް ކްރެޑިބިލިޓީ. ޖަރނަލިޒަމް އެންޑް މާސް ކޮމިއުނިކޭޝަން ކްއާޓަރލީ، 82(3) 533-551. doi: 10.1177/107769900508200304
ޝައުނާ ރެއިލީ އާއި ޝާން ރިޗީ. (2011). ބެލޮޓް ކްއެއްޝަން ރީޑަބިލިޓީ އެންޑް ރޯލް-އޮފް: ދަ އިންޕެކްޓް އޮފް ލޭންގުއޭޖް ކޮމްޕްލެކްސިޓީ. ޕޮލިޓިކަލް ރިސަރޗް ކުއަރޓަރލީ، 64(1)، 59-67
ޑަނުޓާ ރިއަރ. (1998). ދަ ލޭންގުއޭޖް އޮފް ނިއުސް ޕޭޕަރ. ލަންޑަން: ރޫޓްލެޖް
ޑެބޯރާ ޕޮޓަރ. (2009). ހޭންޑް ބުކް އޮފް އިންޑިޕެންޑެންޓް ޖަރނަލިޒަމް. ފްލޮރިޑާ: ޔުނިވަރސިޓީ ޕްރެސް
ޓޯނީ ހޭލް. (2014، މާރިޗް 9). ވަޓް ޔޫ ތިންކް ޔޫ ނޯ އަބައުޓް ދަ ވެބް އިޒް ރޯންގް. ޓައިމް. ނެގީ
http://time.com/12933/what-you-think-you-know-about-the-web-is-wrong އިން
ޔުރީ ޝްޓާއިރޯވް، ފްރައިޑީމޭން ޕަލްވެމުލާ، ރިސްޓޯ ނަޓާނެން އަދި ރިސްޓޯ ޖޭލްމޮނީމީ. (2013). ގްރެމަރ ޕްރޯސަސިންގ އައުޓްސައިޑް ދަ ފޯކަސް އޮފް އެޓެންޝަން: އެން މެގް ސްޓަޑީ. ޖަރނަލް އޮފް ކޮގްނިޓިވް ނިއުރޯސައިންސް، 15(8)، 1195- 1206
ޔެމިން ޗެން، ނާއިލް ކޯންރޯއީ އަދި ވިކްޓޯރިއާ ރޫބިން. (2015). ނިއުސް އިން އެން އޮންލައިން ވޯލްޑް ދަ ނީޑް ފޮރ އެން އޮޓޮމެޓިކް ކްރެޕް ޑިޓެކްޓަރ. 78 ވަނަ އޭސިސް އެންޑް ޓީ އަހަރީ ބައްދަލުވުން: އިންފިމޭޝަން ސައިންސް ވިތް އިންޕެކްޓް: ރިސަރޗް އިން އެންޑް ފޮރ ދަ ކޮމިއުނިޓީ، 81، އެމެރިކަން ސޮސައިޓީ ފޮރް އިންފޮމޭޝަން ސައިންސް.
ނެގީ https://asistdl.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/pra2.2015.145052010081 އިން
ޕާކް ބީޑީ އާއި މައިކަލް މޯލްނީ. (2017). ގްރެމަރ ސްޕެލިންގ އެރަރ ރޭޓްސް ޕަރސިސްޓް އިން ޑިޖިޓަލް ނިއުސް. ނިއުސްޕޭޕަރ ރިސަރޗް ޖަރނަލް، 38(3)، 316-327
ޖޫލިއާ ވޭން ވިއުޖް، ގްޑާވަން ނިއުޓް، ނޭޑިންގ ބޯލް، ލިސިޑޭން ޑިޖް، ކީ ޓޭޓްސް އަދި ޖެސީ ޖޭންސަން. (2011). ޓެއިލަރޑް އިންފޮމޭޝަން ފޮރ ކެންސަރ ޕޭޝަންޓްސް އޮން ދަ އިންޓަނެޓް: އިފެކްޓް އޮފް ވިޒުއަލް ކިއު އެންޑް ލޭންގުއޭޖް ކޮމްޕްލެކްސިޓީ އޮން އިންފޮމޭޝަން ރިކޯލް އެންޑް ސެޓިސްފެކްޝަން. ޕޭޝަންޓް އެޑިއުކޭޝަން އެންޑް ކައުންސެލިންގ، 84(3)، 368- 378
ޖޫލިއޯ ރީސް، ފެބްރީސިއޯ ބެނެވެނުޓޯ، ޕެޑްރޯ އެލްމޯ، ރެކޯލް ޕެރޭޓްސް، ހޭވެން ކްވޭކް އަދި ޖިސުން އެން. (2015). ބްރޭކިންގ ދަ ނިއުސް: ފަސްޓް އިންޕްރެޝަން މެޓަރ އޮން އޮންލައިން ނިއުސް. 9 ވަނަ އިންޓަނޭޝަނަލް އޭއޭއޭއައި ކޮންފަރެންސް އޮން ވެބް އެންޑް ސޯޝަލް މީޑިއާ. ފެޑަރަލް ޔުނިވަރސިޓީ އޮފް މީނަސް ޖެރޭސް، ބްރެޒީލް
ޖޯން ރަޝިއަލް. (2009). ކޮޕީ އެޑިޓިންގ ނޮޓް ގްރޭޓް ޕްރަޔޮރިޓީ ފޮރ އޮންލައިން ވާހަކަތަައް. ނިއުސް ޕޭޕަރ ރިސަރޗް ޖަރނަލް، 30(2)، 6
